۳. [مجاز] معشوق: هر کجا جلوه کند آن بت چالاک آنجا / خواهم از شوق کنم جامهٴ جان چاک آنجا (جامی: ۴۰ ).
عقایدی که عامه مردم درباره بتها داشته اند، موجب شده است که آنها را زنده و دارای خصوصیات انسانی تصور کرده ، در مواردی برای آنها خوراک و لباس تهیه کنند، آنها را بشویند و تدهین و تزیین نمایند و حتی زن و فرزند برای آنها قرار دهند. هر بت جایگاه و آیینهای خاص خود را دارد و مناسک عبادی و قربانی گزاریهای مرسوم در اطراف بتها صورت می گیرد. تصوراتی که پرستندگان این پیکره ها از موضوع پرستش خود دارند، یکسان نیست . توده های عوام مردم غالباً فراتر از ظواهر این اشیاء چیزی نمی بینند و عین شی ء را پرستش می کنند.
واژه «بت » صورت فارسی شده نام بودا است ، و چون در سرزمینهای شرقی ایران بتکده ها محل پرستش پیکره بودا بوده ، به این مناسبت نام او بر همه پیکره های او، و سپس بر هر نوع پیکره ای که پرستیده شود، اطلاق می شده است .
برخی دیگر بتها را مظاهر ذوات خدایان و واسطه ارتباط با آنان می دانند و برای برخی دیگر حضور و ظهور الوهیت در این پیکره ها تنها تا زمانی است که آیینهای پرستش ادامه دارد؛ و پس از آن تا آغاز برگذاری آیینهای بعدی ظهور و حضوری نیست . آداب پرستش با زمزمه سرودها و اوراد و ادعیه ای که روحانیان و کارگزاران مراسم می خوانند و با اعمالی که برای ایجاد فضای مساعد انجام می دهند، برگذار می شود و مستلزم شرایط و ترتیبات خاصی است که در جوامع مختلف متفاوت است .
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به لات (بت) در ویکی‌گفتاورد موجود است.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • سمیعی احمد. ادبیات ساسانی. تهران: انتشارات دانشگاه آزاد ایران، ۱۳۵۵
در منابع قدیمی از لات به‌عنوان ارشکیگال یکی از ایزدبانوان بین‌النهرین ذکر شده‌است.[۲][۳] همچنین لات در کارتاژ (تونس) با نام «الاتو» مورد پرستش بوده‌است.[۴]
ایرانیان زرتشتی بوداییان را از آن روی که تندیسهای بودا را در " بهار" های خویش می نهاده اند و می پرستیده اند بت می شمرده اند و از آنجا واژه ی بت که کاربردی کهن نیز ندارد، می تواند بود که از نام بودا برامده باشد . در بندهشن نیز بت دیوی است که بوداییانش می پرستند .
این کلمه در نوشته های تازی به صورت «بدّ» (جمع آن : بدَده ) به کار رفته است که هم به معنی «صنم » است ، هم به معنی بتکده و هم خود بودا. تهیه خوراک و پوشاک
↑ ««بُت» حمید نعمت‌الله با لیلا حاتمی و محمدرضا فروتن ادامه دارد». ایسنا. ۲۰۲۴-۱۰-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۲-۰۲.
رَمَضَانُ بَاتَ عَلَى الْأَبْوَابِ وَيَفْصِلُنَا عَنْهُ أَيّامٌ مَعْدُودَةٌ
بيانات [لغات أخرى] — سعة التخزين المكافئة بنظام العد الثنائي [لغات أخرى]
[۵] به‌گفتهٔ یولیوس ولهاوزن نبطیان لات را مادر هبل و در سایت بت نتیجه مادرشوهر منات به‌شمار می‌آوردند.
(بُ ) ( اِ. ) ۱ - تندیسی ساخته شده از سنگ ، چوب ، فلز یا هر چیز دیگر به شکل انسان یا حیوان که به جای خدا مورد پرستش قرار بگیرد. معبود. ۲ - معشوق .
افلس، بت قبیلهٔ طی یا بنی لام کنونی که چشمانی از زمرد و دندان‌های یاقوت داشت و بسیار مجلل بود. افلس در کوه اجا قرار داشت. روزی حاتم طایی با مشاهدهٔ ادرار سگی روی این بت آن را با شمشیر خراب کرد و چشمان و دندانش را صرف ضیافت از اعراب خرج کرد.
↑ «حمید نعمت الله و بت». شرق. ۲۰۲۵-۰۳-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۱۲.